
De Toekomstbrigade
Visueel verslag Kunst & Cultuurprogramma De Oeverlanden
Wat is De Toekomstbrigade?
De Toekomstbrigade is een fijne en snelle manier om met een groep betrokken partijen te komen tot een gedeelde droom, de belangrijkste obstakels en vooral.. heel veel mooie ideeën!
Bij de sessie zijn altijd een moderator en sneltekenaar (en vaak ook drie handpicked creatives) betrokken zodat je heerlijk door de sessie glijdt en altijd komt tot mooie resultaten.
De sessie is opgedeeld in vier onderdelen
1. Toekomstvisie
De gedroomde krantenkop voor over 10 jaar.
2. Obstakels
Tegen welke problemen gaan we aanlopen bij het realiseren van deze krantenkop?
3. Ideeën
Met een ideeën-roulette bedenken we hoe we die obstakels uit de weg kunnen ruimen.
4. Dot voting
Iedereen brengt drie keer zijn stem uit, zo komen we tot de drie beste ideeën!
Aanleiding voor deze sessie
De Oeverlanden veranderen de komende dertig jaar van perifeer gelegen natuurgebied tot natuurpark direct aan de rand van Amsterdam. De gebruiksdruk op het park neemt toe door gebiedsontwikkelingen in de rondom gelegen stadsdelen. Omdat de stad stelt dat verdichting niet zonder vergroening kan krijgt het Oeverlanden-gebied een belangrijke rol om in de behoefte van rust, ruimte en ontmoeting van de Amsterdammer te voorzien.
Doel is om deze belangrijke rol op creatieve wijze nu al zichtbaar te maken en dat doen we als samenwerkende partijen vanuit Stichting Nieuw & Meer, Pop-Up City, Gemeente Amsterdam en We The City in nauwe samenwerking met de met de verschillende partijen die al jaren heel liefdevol zorgdragen voor dit unieke natuurpark. We hebben dus gewerkt vanuit de volgende centrale vraag:
Hoe kunnen we een kunst en cultuur programma opzetten dat bijdraagt aan de prachtige natuur in de Oeverlanden?
Gedeelde Droom
De door mens, dier en plant gedeelde natuurlijke oase is een plek vol experiment en verrassing
Obstakels
-
Stedelijke druk neemt toe
Het intensiever gebruik van het park staat op gespannen voet met de rust en luwte die het prachtige park nu zo kenmerkt.
-
Ontsluiting naar de stad
De routes vanuit de stad (en met name Nieuw-West) naar De Oeverlanden werken niet uitnodigend en maken dat het park onvoldoende wordt gevonden door de huidige omwonenden.
-
De onverantwoordelijke (nieuwe) gebruikers
De Oeverlanden kent verschillende gebruikers (en vormen van gebruik). Een deel daarvan voelt zich niet verantwoordelijk en dat heeft negatieve effecten op op het park.
Ideeën
Aan de hand van deze obstakels zijn we creatief aan de slag gegaan. Via de ideeën roulette zijn we in kleine groepjes gaan brainstormen over de vraag hoe de obstakels met goeie ideeën van tafel kunnen worden geveegd.
De onverantwoordelijke omarmen
Plek voor iedereen
Wij stellen voor om in de Oeverlanden plek vrij te maken voor hen die het park vooralsnog op onverantwoordelijke wijze gebruiken. Zij die er hangen, high worden, ruzie zoeken en te herkennen zijn wanneer ze leeggegeten fastfood-pakketten op straat werpen. Deze groep heeft wat liefde en aandacht nodig. Dat doen we door te zeggen; jullie mogen er zijn, zie hier een plek speciaal voor jullie! Een plek om je af te reageren, waar alles kapot mag, vies en vertrapt mag worden. De plek is er op ontworpen, samen met kunstenaars uit het park. Sla en knal al je frustratie er maar uit, sla wat oerkreten en je kunt daarna weer fris de maatschappij in.
Breek de Oeverlanden
Nieuwe (toegangs)wegen inslaan
De ontsluiting van de Oeverlanden is beperkt en kennen slechts een aantal ingangen. Ons voorstel is om veel meer ingangen te creëren en die mogelijkheden zijn er omdat de A4 en A10 op palen staan en zo kansen bieden om tal van onderdoorgangen te maken. Dus elk jaar een nieuwe opening die gecreëerd wordt door een team van infra specialisten, ecologen en kunstenaars. Het sluit aan bij het idee van ‘breaching out’, denk aan onderdoorgangen die voorzien in bijzonder ontworpen slaapplekken voor vleermuizen of waar water stroomt als een verborgen waterval tot fantasierijke botanische plantengroei tot …. Twee plekken lenen zich bij uitstek voor onderdoorgangen. Één doorbraak zou het verdwenen Geniepad herstellen dat liep van de huidige kunstenaarskolonie Nieuw&Meer naar Boerderij Margarita aan de Sloterweg. Volgens kenners van het gebied een wenselijk herstel. Een tweede onderdoorgang zou de verbinding tussen de Oeverlanden en het Siegerpark mogelijk maken, daar waar reeds een verborgen pontje ligt zou een mooie (wandel)verbinding met Nieuw Sloten gemaakt kunnen worden.
Stilte pockets
Buiten houden van de stad
De Oeverlanden kenmerkt zich door verschillen in toegankelijkheden. In sommige gevallen dwingt de natuur dit af. Moeras plekken, bramenstruiken, dichte begroeiing, en op sommige punten dwingt de mensen dit af, bijvoorbeeld in de cruise zone. In een serie landschappelijk interventies willen we plekken in de Oeverlanden stilte pockets creëren, plekken waarbij rust door de natuur wordt afgedwongen. Deze plekken kunnen ook worden geprogrammeerd jaar rond met een programma van activiteiten die juist rust afdwingen: Yoga, klassieke concerten, dans.
BBQ Islands
Verantwoordelijkheid van gebruikers
Asociaal gedrag hangt volgens een aantal gebruikers van het gebied ook samen met het BBQ'en van groepen luidruchtige mensen. Ze ruimen hun spul niet op, gebruiken het hout uit het gebied en er ontstaat dikwijls een gespannen sfeer tussen de groepen die uitmondt in ruzie. Niet verbieden, maar juist leuker maken en daarmee controleren. Oplossing is het verhuur van kleine drijvende BBQ eilanden. Tegen betaling van borg kun je met een groep van max tien personen aan boord van zo'n klein stukje drijvend bos barbecuen. Je gaat op het meer voor anker en kunt lekker genieten van de rust en het eten. Bovendien zijn onderlinge provocaties tussen de groepen onmogelijk. Na afloop krijg je alleen de borg terug als je alles netjes hebt opgeruimd. Je moet de eilanden reserveren, dus je gegevens zijn bekend.
De Oeverlanden verwelkomen u - Entree Expo
Toegankelijkheid
De onderdoorgangen maken het minder aantrekkelijk om de Oeverlanden te bezoeken, ze voelen nu onveilig en donker. Het idee is om deze lichter te maken met gebruik van natuurvriendelijke verlichting, een creatief gebruik van lichtkunst hand in hand met de aanwezige natuur. Daarnaast kunnen de muren en het plafond van de tunnels zelf gebruikt worden als ‘expo’ ruimte, met wisselende kunstenaars die daar een kunstwerk maken. Met verhalen uit de Oeverlanden, opdat je bij entree al een beetje leert over het gebied dat je komt bezoeken.
De Oeverlanden gaan met pensioen
Buiten houden van de stad
In de jaren 70/80 is er veel zandwinning gedaan in de Oeverlanden voor de bouw van wijken als Geuzenveld en Slotervaart, hierdoor is het meer flink gegroeid. De Oeverlanden hebben hun werk gedaan en willen nu met pensioen, door een stukje grond terug te eisen. Hierdoor wordt een stukje van het meer kleiner, maar het natuurgebied groter. Het kan in een vorm van een eiland, moeras of een nieuw ‘Oeverland’.
Na dot-voting zijn dit de drie winnaars
1. De Oeverlanden branching out
De druk omdraaien
De druk van de omgeving op de Oeverlanden neemt toe maar dat willen we omdraaien. Laat de Oeverlanden druk uit oefenen op haar omgeving. De Oeverlanden 'are breaching out!’. We willen de wegen naar de Oeverlanden en met name de groene gladgemaaide zoom rondom omliggende brede straten een shot ruige Oeverlanden geven waardoor je de heerlijke luwte al eerder ervaart en je op natuurlijke wijze het landschapspark bereikt. Tijdens de brainstorm hadden we het over ‘branching out’, oftewel takken (branches) die vanuit de Oeverlanden de stad in gaan groeien. Concreet betekent het dat voor een idee als het ‘kabouterpad’ (een natuurwandeling voor kinderen) deze al in de wijk start en eindigt in de Oeverlanden met bijbehorende aanplant, dat een ‘openluchttheater' juist aan de rand of net buiten de Oeverlanden geplaatst wordt, bijvoorbeeld tegen het talud van de A10 (mits dat veilig kan), dat er bijenkorven worden uitgezet langs of op een tussenstrook van de Johan Huizingalaan nadat is besloten dat er ook niet meer gemaaid wordt. De Oeverlanden breekt onder de ring A10 door Nieuw West in. Waar begint de Oeverlanden en waar eindigt deze straks? De Oeverlanden gaan of gaat buiten zijn gebied bewegen, het is hoog nodig!
2. Happy drempels
Toegankelijkheid
De vraag hoe je de toegang aantrekkelijker maakt staat niet los van de vraag hoe je overstroming (van mensen) in dit gebied tegenhoudt. De toegangswegen spelen daarin een belangrijke rol. nu zijn ze een barrière en geven ze het gevoel dat je een rommelig gebied binnen treed zonder sturing op gedrag. We willen deze toegangspoorten verbeteren door de beleving te vergroten en gelijktijdig de toegankelijkheid te sturen. Het beste voorbeeld van zo'n toegang is het strand. Het laatste stuk moet je je fiets neerzetten en over rul zand een duin over ploeteren. Het maakt de toegankelijkheid lager, maar vergroot het gevoel dat je naar het strand gaat. We maken we een serie werken in de toegangspoorten die zorgen voor beleving van de plek in de oeverlanden waar je daarna komt. Op de ene plek kom je bij het strand, op de andere plek bij een nat- moerasgebied en op de andere plek in een bos. Het pontje dat vanaf het Amsterdamse Bos komt, is eigenlijk al zo'n ingang met een drempel. Hoe mooi zou het zijn als je in een toegangspoort al door een waterval moet waardoor je beseft dat je een bijzondere plek binnenkomt. In totaal verzorgen deze plekken de branding van het gebied: bijzonder, veelzijdig, maar met een drempel. Mensen vragen elkaar: door welke ingang ben je gekomen? Nou dan moet je volgende keer een keer langs een andere kant gaan.
3. Het Achtste Werelddeel
Verantwoordelijkheid van gebruikers
We trekken de Oeverlanden ‘los’ en verdelen ze letterlijk in verschillende landen, als geheel vormen ze dan samen Het Achtste Werelddeel. Met een soort kaart en ‘atlas’ kun je zo leren over de verschillende gebieden in de Oeverlanden en ook welke regels er waar gelden. Waar je bijvoorbeeld kunt bbq-en, cruisen, gemotoriseerd varen, zwemmen of hangen. Zo kan iedere gebruiker makkelijk weten waar wat ligt en wat de bijbehorende regels en verantwoordelijkheden zijn. En krijgt iedereen een plekje, maar zijn ze ook vrij om te ‘reizen’ tussen de verschillende landen en zo elk Oeverland te bezoeken.
Deelnemers:
Linda de Groot - Gemeente Amsterdam
Nicolle Schatborn - Keuken van het Ongewenst Dier
Liesbeth Stricker - Natuur Educatiecentrum
Hanneke Weber - Ons Buiten
Barnaby Savage - Theatermaker / Cruise gebied vertegenwoordiging
Richard Jones - Kunstenaar / Cruise gebied vertegenwoordiging
Vera Broos - Kunstenaar / lid Nieuw & Meer
Müge Yilmaz - Four Sisters
Samantha - Kunstenaar / Rijkshemelvaart
Vladimir Grafov - Kunstenaar / Nieuw&Meer Lab
Jonmar - De Onkruidenier
Joop de Boer - Pop-up City
Teun Castelein - Kunstenaar / Nieuw & Meer
Kübra Terzi - We The City
Marlon Doomen - sneltekenaar
Jesse Jörg - moderatie